ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހައްދުފަނަ އަޅާފައިވާ ޔަހޫދީން ބާރުތަކުން ނިރުބަވެރި ލާއިންސާނީ އުދުވާންތައް ފެށީ އޮކްޓޫބަރު 7 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. މި ޔަހޫދީން ޖަރީމާތައް ހިންގަމުންދާތާ ދެ މަސް ފުރުނީއެވެ. ޣައްޒާގައި ވަނީ މަރާއި ތަދާއި ވޭނާއި ކެކުޅުމާއި ހިތްދަތިކަމެވެ. ޔަހޫދީންގެ ލެއިން ތަތްތެޅިފައިވާ ނުބައި އަތްތަކުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މުސްލިމުންގެ ހަށިތަކުން ހޮސްޕިޓަލްތައް ވަނީ ފުރިފައެވެ. ހުރީ މަދު ހޮސްޕޓަލެކެވެ. ވަންނާނެ ހޮސްޕިޓަލެއް އަމުދުން ނެތޭ ވެސް ބުނެވިދާނެއެވެ. ތަޅާ ސުންނާފަތިކޮށްފިއެވެ. ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކަށް ފަރުވާދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. ފަރުވާ ދޭން ބޭނުންވާ ބޭހާއި ޟަރޫރޫ ސާމާނުވެސް ލިބޭކަށް ނެތެވެ.
ޣައްޒާގެ ވަށައިގެން ފެންނަނީ ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ ޢިމާރާތްތަކެވެ. އިމާރާތްތައް ބިމާ ހަމަކޮށްފިއެވެ. ހަފުސްކޮށްފިއެވެ. ޣައްޒާގައި ކޮޅަށް ހުރި އެންމެ ޢިމާރާތެއް ވެސް ނެތޭ ބުނުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. ޣައްޒާއަކީ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް ދިރިއުޅޭ ސަރަޙައްދެކެވެ. ނިކަމެތިކަމުގައި ބިކަ ޙާލުގައި އުޅެންޖެހިފައިވާއިރު، ވަންނާނެ ގެދޮރެއް މިހާރަކު ނެތެވެ. މުޅި ސަހަރު ވަނީ ކޮންކްރީޓާއި، ގައުކުނޑިއާއި ދުމުން ފުރިފައެވެ. ޔަހޫދީންގެ ވިހަގަދަ ޙަމާލާތަކުގައި ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އަދިވެސް އެތަކެއް ހާސް ބަޔެއްގެ ހަށިތައް ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.
ހަނގުރާމައިގެ އޮއިވަރު ބަދަލުކޮށް، ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިންގެ ފައުޖުތައް މިހާރު ތިބީ ޣައްޒާގެ ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުގައި ބަރުހަތިޔާރާ އެކު އަރައެވެ. އެ ނުބައި ޖައްބާރު ޔަހޫދީން ވަނީ ޣައްޒާގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ ޚާންޔޫނިސް ވަށައިލައިފައެވެ. އިންސާނީ ވަންތަކަމުގެ ޒައްރެއްގެ މިންވަރުވެސް ނެތި، މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ދަނީ އެ ރަށަށް ޙަމަލާ ދެމުންނެވެ. އެ ރަށުން ފައިބާން ޔަހޫދީން އަންގާއިރު، ފައިބައިގެން ދާނީ ފަހެ ކޮންތާކަށް ހެއްޔެވެ؟ ޣައްޒާގައި ވަނީ ނާމާންކަމާއި ބިރުވެރިކަމުގައެވެ. ނުރައްކަލުގެ ތުންފަތް މަތީގައެވެ.
އދގެ ދުނިޔޭގެ ކާބޯތަކެއްޗާ ބެހޭ ޕުރޮގުރާމްން ބުނީ ޣައްޒާގެ އުތުރުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކުން މިހާރު ކާބޯތަކެތި ހުސްވެފައިވާ ކަމުގައެވެ. ޣައްޒާގެ އުތުރުގައި ހުރި ގެދޮރުގެ 97 އިންސައްތައިގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނަށް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ކާބޯތަކެތި ނެތް ކަމުގައި އެ އިދާރާއިން ބުނެއެވެ. ޣައްޒާގެ ދެކުނުގައި ސަރަޙައްދުތަކުން ވެސް މިހާރު ކާބޯތަކެތި ދަނީ ހުސްވަމުން ކަމަށާއި، އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންގެ ތެރެއިން 53 އިންސައްތަ މީހުންނަށް މިހާރު ކާބޯތަކެތި ނުލިބޭ ކަމުގައި ޑަބްލިޔުއެފްޕީން ބުނެއެވެ.
ޔަހޫދީ ސިފައިން އެ ރަަށުގައި ކާޕެޓް ބޮމިންގް ކެމްޕޭނެއް ހިންގަމުން އެބަދެއެވެ. މަސައްކަތްކުރަމުންދަނީ، އެއް ފަހަރާ ހުރިހާ ދިމާލަކަށް ބޮން އެޅުމަށެވެ. އަދި، ޚާންޔޫނިސްގެ ދެކުނުގައި އޮންނަ ރަފަޙަށް ދަތުރު ކުރަން އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ޔަހޫދީ ޖައްބާރު ސިފައިން އަމުރުކޮށްފައިވެއެވެ. ޔަހޫދީން ބުނަމުންދަނީ ރަފަޙަކީ ރައްކާތެރި ތަނެއް ކަމުގައެވެ. ނޫނެކެވެ. އެތަނުގައި ރައްކާތެރިކަމެއް ސަލާމަތްކަމެއް އަމާންކަމެއް ނެތެވެ. އެއީ ބޮޑު އޮޅުވައިލުމެވެ. މަކަރާއި ޙީލަތުގެ ބަސްތަކެކެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ކުށަކީ ކޮބައިކަމެއް ޔަހޫދީން ނުބަލައެވެ. ހަނގުރާމައިގައި ކުރުން މަނާ ކަންތައްތަކެއް ވާކަމަކަށް އިސްރާޢީލުން ޤަބޫލެއް ނުކުރެެއެވެ. ކުޑަކުދިންނާއި އަންހެނުންނާއި މުސްކުޅިންނާއި ނިކަމެޔިން ޝަހީދުކުރަނީއެވެ. ސްކޫލްތަކާއި ހޮސްޕިޓަލުތަކާއި ބޭކަރީތައް ސުންނާފަތިކޮށްފިއެވެ.
ޣައްޒާގެ ޢާންމުންގެ ގެދޮރުގެ އިތުރުން ރެފިއުޖީ ކޭމްޕުތަކަށް ވެސް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ބޮންއަޅަމުންނެވެ. މިސައިލްތަކާއި ބަރުހަތިޔާރު ބޭނުން ކޮށްގެން ހަމަލަ ދެމުންނެވެ. އެންމެ ފަހުގެ ހަމަލަތައް އަމާޒު ކޮށްފައިވާ ކޭމްޕުތަކުގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާގައި އުތުރުގައި އޮންނަ ޖަބާލިޔާ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕާއި، މެދުތެރޭގައި އޮންނަ އަލް-މަޣާޒީ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕު ހިމެނެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ޖަބާލިޔާއަށް ދިން ހަމަލަތަކުގައި އަލް ޖަޒީރާގެ ނޫސްވެރިއެއް ކަމުގައިވާ މުއުމިން އަލް-ޝަރަފީގެ ޢާއިލާގެ 22 މެންބަރުން ވަނީ ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އޭނާގެ މައިންބަފައިންނާއި، ތިން އަންހެން ބެއިންގެ އިތުރުން އޭނާގެ ދަރިން ވެސް ހިމެނެއެވެ.
ރެޑް ކްރެސެންޓުން ބުނީ، ޒަޚަމުވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރެއިން 60 އިންސައްތަ މީހުންނަށް އިތުރު ފަރުވާދޭން ބޭރަށް ފޮނުވަން ޖެހޭ ކަމުގައެވެ. "ޔަހޫދީ ސިފައިން ދަނީ ބަލި މީހުންނާއި ޒަޚަމުވެފައިވާ މީހުންނަށް ވެސް އަނިޔާ ދެމުން. އެ މީހުން ހައްޔަރުކޮށް އަނިޔާ ކުރަމުން. މި ޖަމުޢިއްޔާގެ ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތެރިން ވެސް ހައްޔަރުކޮށް އަނިޔާ ކޮށްފައިވޭ. ޣައްޒާ މި ވަގުތު މި އޮތީ އިންސާނީ މުސީބާތެއްގެ ތުންފަތްމަތީގައި،" ރެޑް ކްރެސެންޓުގެ ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ހައްދުފަހަނަ އަޅާފައިވާ ޔަހޫދީންގެ މި އުދުވާންތަކާއި، ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންގެ ވޭނާއި ކެކުޅުމަށް ދެ މަސް ދުވަސް ފާއިތުވެފައިވާއިރު، އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިޔޯ ގުތެރޭޝް ވަނީ ޔަހޫދީންގެ ޖައްބާރު ކަން ހުއްޓުވަން މުހިންމު ފިޔަވަޅެއް އަޅުއްވާފައެވެ. އޭނާ ވަނީ، އދގެ ޗާޓަރުގެ 99 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން އޭނާއަށް ލިބިދޭ ބާރުގެ ބޭނުންކޮށް، ޣައްޒާގައި ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ އުދުވާންތައް ހުއްޓުވަން މަސައްކަތް ކުރުމަށް އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހަށް އަންގަވާފައެވެ.
ޔަހޫދީންގެ ލާއިންސާނީ ޖަރީމާތަކަށް ހިތްވަރު ދެނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކުންނެވެ. ޚާއްސަކޮށް އެމެރިކާ އާއި އިނގިރޭސި ވިލާތުންނެވެ. އެމެރިކާއިން ދަނީ ޔަހޫދީ ސިފައިންގެ ފަޖުތަކަށް ބޭނުންވާ ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ.
7 އޮކްޓޫބަރުން ފެށިގެން ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފެށި ލާއިންސާނީ ގަތުލުއާންމުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު މިހާރު ވަނީ 17,177 އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 70 އިންސައްތައަކީ ކުޑަކުދިންނާއި އަންހެނުންނެވެ. ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ކުޑަކުދިންގެ ޢަދަދު މިހާރު 6,500 އަށް އަރައެވެ. އަދި، ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 42,000 ފަހަނައަޅައިފިއެވެ.
